روماتولوژی چیست؟

بیماری‌های روماتولوژی بر روی تاندون‌ها، رباط‌ها، استخوان‌ها و عضلات مفاصل تأثیر می‌گذارند. در میان آن‌ها انواع مختلفی از آرتروز وجود دارند، اصطلاحی برای شرایطی که مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد وجود دارد که گاهی اوقات بیماری‌های اسکلتی عضلانی نامیده می‌شوند. علائم رایج عبارتند از:

• درد مفصل
• از دست دادن حرکت در مفصل یا مفاصل
• التهاب، تورم، قرمزی و گرما در مفصل یا ناحیه آسیب دیده

رشته پزشکی که این نوع شرایط را بررسی می‌کند، روماتولوژی نام دارد. اگر پزشک عادی فکر می‌کند که به یک بیماری روماتیسمی مبتلا هستید، احتمالاً شما را به یک دکتر روماتولوژیست معرفی خواهد کرد، پزشکی که مخصوصاً برای درمان این بیماری‌ها آموزش دیده است. دکتر روماتولوژیست بیمار را برای تشخیص وضعیت معاینه می‌کند، سپس بر برنامه درمانی برای او نظارت کرده که احتمالاً شامل داروها، ورزش منظم، رژیم غذایی سالم، مدیریت استرس و استراحت است.

 

روماتولوژی یعنی چه؟

روماتولوژی شاخه‌ای از پزشکی است که به تشخیص و درمان بیماری‌های روماتیسمی اختصاص داده شده است. پزشکانی که تحت آموزش رسمی روماتولوژی قرار گرفته اند، «روماتولوژیست» نامیده می‌شوند. روماتولوژیست‌ها عمدتاً با اختلالات سیستم اسکلتی عضلانی، بافت‌های نرم، بیماری‌های خود ایمنی، واسکولیت‌ها و اختلالات ارثی بافت همبند سروکار دارند.

امروزه بسیاری از این بیماری‌ها به عنوان اختلالات سیستم ایمنی شناخته شده‌اند. روماتولوژی به عنوان مطالعه و عمل ایمونولوژی پزشکی (ایمنی شناسی) در نظر گرفته می‌شود. این رشته از پزشکی ماهیت چند رشته‌ای دارد، به این معنی که بر روابط نزدیک با سایر تخصص‌های پزشکی متکی است. تخصص روماتولوژی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی را پشت سَر گذاشته است.

 

تاریخچه روماتولوژی

در زمان‌های قدیم روش‌های مختلف درمانی برای بیماری‌های روماتیسمی استفاده می‌شد. بقراط و جالینوس (از پزشکان یونانی)  از آب جو و نان جو برای نقرس و همچنین درمان تسکینی برای موارد نقرس مزمن استفاده می‌کردند. امپراتور آگوستوس با موفقیت از رژیم درمانی برای درمان روماتیسم خود استفاده کرد و از انواع مختلف درمان‌های آبگرم نیز بهره بُرد.

اولین کاربرد روماتولوژی در انگلیس و در اواخر قرن 14 ثبت شده است. «توماس سیدنهام» یک پزشک انگلیسی از قرن 17 بود که اغلب او را بقراط انگلیسی می‌نامند. سیدنهام ارزش مشاهدات بالینی را در عمل پزشکی معرفی کرد و تلاش‌های درمانی خود را بر اساس تجربیات عملی و نه بر اساس نظریه‌های جالینوس انجام داد.

سیدنهام که از نقرس، شکل پیچیده‌ای از آرتریت رنج می‌بُرد، موفق شد این عارضه را با جزئیات بیشتری شرح دهد. اولین توصیف بالینی آرتریت روماتوئید در سال 1880 به آگوستین ژاکوب لاندره بووی اختصاص داده شد. اگرچه این بیماری شبیه نقرس بود اما لاندره بووی اشاره کرد که این بیماری چندین ویژگی متمایز را دارد.

به عبارت دیگر، این علائم شامل یک دوره مزمن، درگیری مفاصل متعدد و کاهش قابل توجه سلامت عمومی است. جالب است که برخی از پیشرفت‌های مهم در تاریخ روماتولوژی، در دوران جنگ رخ داده‌اند. آرتریت همراه با التهاب ملتحمه و اورتریت، پس از دوره‌های اسهال خونی، در طول جنگ جهانی اول توسط «هانس ریتر» آلمانی و اخیراً «نوئل فیسینگر» فرانسوی و «ادگار لروی» توصیف شده است.

در چند مورد دیگر در تاریخ جنگ نیز توسعه داروهایی که امروزه به طور فراوان برای درمان بیماری‌های روماتیسمی استفاده می‌شوند، اشاره شده است. در حقیقت، کشف اثرات عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی، یک پیامد غیرمستقیم استفاده از گازهای سمی، یعنی گوگرد و نیتروژن خردل، در طول جنگ جهانی اول بود.

نقطه عطف عمده در روماتولوژی درمان آرتریت روماتوئید با گلوکوکورتیکوئیدها در سال 1948 بود. اگرچه در ابتدا در دوزهای بالا برای درمان کوتاه مدت استفاده می‌شدند اما درمان با دوز کم گلوکوکورتیکوئید (کمتر از 10 میلی گرم در روز) می‌توانست اثرات طولانی مدت تعدیل کننده بیماری را به‌همراه داشته باشد.

نقطه عطف دیگری در سال 1968 رخ داد هنگامی که «متوترکسات آنتاگونیست فولات» برای اولین بار در درمان درماتومیوزیت استفاده شد. از آن زمان به بعد، متوترکسات در دوزهای پایین به دلیل اثربخشی و سمیت کم، به عنوان دارویی اساسی برای درمان بسیاری از بیماری‌های روماتولوژی تبدیل شد.

 

جنبه‌های کلیدی روماتولوژی مدرن

روماتولوژی در طول بیست سال گذشته، از یک تخصص عمدتاً بستری با روش‌های درمانی مؤثر، به طور عمده به تخصصی سرپایی با درمان‌های هدفمند و مبتنی بر علم تغییر کرده است. با این وجود، یک مشکل اساسی باقی می‌ماند و آن مشکل در تعریف دامنه بیماری‌های موجود در این زمینه است. درک کافی از فرآیندهای پاتوفیزیولوژیکی، زمینه ساز بیماری‌های روماتیسمی، باعث ایجاد داروهای جدیدی می‌شود.

امروزه، پزشکان نه تنها به داروهای بیولوژیکی جدید دسترسی دارند بلکه به حقایق خاصی نیز دسترسی خواهند داشت که برای ارزیابی استفاده واقعی از داروها و نقش مطلوب آنها در پروتکل‌های درمانی ایجاد شده‌اند.

علاوه بر این، روماتولوژی چشم اندازهای مختلفی را برای تحقیقات بالینی و علمی ‌ارائه می‌دهند. این حوزه بدون شک قرار است در آینده حتی بیشتر توسعه یابد زیرا ارزیابی بهتر بیماری‌ها، پیشرفت علم، توسعه نشانگرهای زیستی جدید و همچنین بهینه سازی استفاده از داروها، در رفع بسیاری از چالش‌های پیش رو کمک می‌کنند.

 

تشخیص بیماری‌های روماتولوژی

دو راه تشخیص برای بیماری‌های روماتولوژیک وجود دارند که به شرح زیر هستند:

معاینه جسمی

در زیر نمونه هایی از روش های تشخیص وجود دارد که می تواند در معاینه فیزیکی معمولی انجام شود.

آزمایش شوبر (تست خم شدن قسمت تحتانی کمر)

معاینه اسکلتی عضلانی

• غربالگری آزمون اسکلتی عضلانی (SMSE): ارزیابی سریع ساختار و عملکرد
• آزمون اسکلتی عضلانی عمومی (GMSE): ارزیابی جامع التهاب مفصل
• آزمون منطقه‌ای اسکلتی عضلانی (RMSE): ارزیابی متمرکز ساختار، عملکرد و التهاب همراه با آزمایش ویژه

معاینه تخصصی

• تست‌های آزمایشگاهی، به عنوان مثال میزان رسوب گلبول‌های قرمز، فاکتور روماتوئید، Anti-CCP (آنتی بادی پروتئین ضد سیترولین شده)، ANA (آنتی بادی ضد هسته‌ای)
• اشعه ایکس، سونوگرافی و سایر روش‌های تصویربرداری از مفاصل آسیب دیده
• سیتوپاتولوژی و آسیب شناسی شیمیایی مایع تنفس شده از مفاصل آسیب دیده (به عنوان مثال، برای تمایز بین آرتریت سپتیک و نقرس)

 

انواع بیماری‌های روماتولوژی

بیش از 200 بیماری روماتیسمی متمایز وجود دارد. از جمله متداولترین موارد عبارتند از:

• آرتروز
• آرتریت روماتوئید (RA)
• لوپوس
• اسپوندیلوآرتروپاتی، اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
• آرتریت پسوریازیس (PsA)
• سندرم شوگرن
• نقرس
• اسکلرودرمی
• آرتروز عفونی یا سپتیک
• آرتریت روماتویید جوانان
• فیبرومیالژیا
• پلی میالژیا روماتیکا
• تب روماتیسمی
• تب مدیترانه فامیلیال یا FMF
• سارکوئیدوز
• پورپورای هنوخ شوئن لاین
• واسکولیت
• نقرس کاذب

 

صحبت های دکتر الویس مرادخان درباره روماتولوژی در شبکه سلامت

 

علائم و علت بیماری‌های روماتولوژی

بیشتر این شرایط وقتی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن تضعیف شده و به بافت‌های خود حمله می‌کند. پزشکان مطمئن نیستند که علت این امر چیست. این مساله بعضی اوقات در ژن‌های افراد است.

در مواقع دیگر این نتیجه چیزی در جهان اطراف می‌باشد مانند دود سیگار، آلودگی یا چیزی که باعث عفونت می‌شود. جنسیت نیز در این بیماری نقش دارد، به نظر می‌رسد بیماری‌های روماتولوژی‌ بیش از مردان بر زنان تأثیر می‌گذارند.

آرتروز  (OA)

برخلاف اکثر بیماری‌های روماتولوژی، آرتروز با مشکلات سیستم ایمنی بدن ارتباطی ندارد که در نتیجه آسیب به غضروف، ماده بالشتکی انتهای استخوان‌ها ایجاد می‌شود. این بیماری با از بین رفتن مفاصل، آسیب می‌بینند و حرکت آن‌ها سخت تر می‌شود. معمولاً روی زانوها، باسن، کمر، گردن، انگشتان و پاها تأثیر می‌گذارد.

علائم:

• درد
• تورم
• گرما
• سفتی، سختی

ضعف عضلانی می‌تواند باعث ناپایداری مفاصل شود. بسته به اینکه روی چه قسمت‌هایی از بدن تأثیر می‌گذارد، OA  می‌تواند راه رفتن، گرفتن اشیا، لباس پوشیدن، شانه زدن یا نشستن را دشوار کند.

تشخیص:

پزشک در مورد سابقه پزشکی و علائم شما سوال خواهد کرد. همچنین یک معاینه فیزیکی خواهید داشت. همچنین ممکن است لازم باشد آزمایش خون بدهید یا اجازه دهید پزشک از مایعات مفصل یک نمونه مایعات بردارد.

معمولاً در زمانی که فردی با OA به دنبال درمان می‌رود، در اشعه ایکس مفصل تغییراتی مشاهده می‌شود. اشعه ایکس ممکن است باریک شدن فضای مفصل یا وجود خارهای استخوان را نشان دهد. در برخی موارد، ممکن است پزشک برای تهیه تصویری از داخل مفصل، درخواست MRI (تصویربرداری با تشدید مغناطیسی) کند.

آرتریت روماتوئید  (RA)

آرتریت روماتوئید وقتی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به بافت‌های خود حمله کرده و باعث درد، تورم و سفتی مفصل شود. این بخشی از پیری طبیعی نیست.

علائم:

• درد و تورم در چندین مفصل (معمولاً مفاصل دو طرف بدن مانند هر دو مچ دست یا مچ پا)
• مشکلات موجود در اندام‌های دیگری مانند چشم و ریه
• سفتی مفصل، به خصوص در صبح
• خستگی
• توده‌هایی به نام گره‌های روماتوئید

تشخیص:

شما یک معاینه دریافت خواهید کرد و در مورد سابقه سلامتی خود به پزشک خود می‌گویید. پزشک ممکن است از اشعه ایکس و نمونه‌هایی از مایع مفصل استفاده کند. پزشکان آزمایش خون را انجام می‌دهند و به دنبال علائم مختلف التهاب هستند. این شامل:

• آنتی بادی ضد هسته‌ای (ANA)
• پپتیدهای ضد چرخه سیترولین (ضد CCP)
• شمارش کامل خون
• پروتئین واکنش پذیر C (CRP)
• میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR)
• فاکتور روماتوئید (RF)

لوپوس

لوپوس که به آن SLE یا لوپوس اریتماتوی سیستمیک نیز گفته می‌شود، یک بیماری خود ایمنی است. این می‌تواند بسیاری از اعضای بدن را تحت تأثیر قرار دهد.

علائم:

• درد مفصل
• خستگی
• سفتی مفصل
• بثورات، از جمله بثورات پروانه در سراسر گونه‌ها
• حساسیت به آفتاب
• ریزش مو
• انگشتان دست یا انگشتان پا آبی رنگ هنگام قرار گرفتن در معرض سرما (که پدیده رینود نامیده می‌شود)
• مشکلات در اندام‌های دیگری مانند کلیه‌ها
• اختلالات خونی مانند کم خونی و سطح پایین گلبول‌های سفید خون یا پلاکت‌ها
• درد قفسه سینه ناشی از التهاب غشای داخلی قلب یا ریه‌ها
• تشنج یا سکته مغزی

تشخیص:

پزشک از فرد بیمار در مورد سابقه پزشکی سوال می‌کند، معاینه فیزیکی روی او انجام داده و آزمایش آزمایشگاهی از نمونه‌های خون و ادرار را می‌گیرد. آزمایش خون برای لوپوس شامل موارد زیر است:

• آزمایش آنتی بادی ضد هسته (ANA). اکثر افراد مبتلا به لوپوس آزمایش خون ANA مثبت دارند.
• آنتی بادی ضد DNA دو رشته‌ای (Anti-dsDNA)
• آنتی بادی آنتی اسمیت (Anti-Sm)

اسپوندیلیت آنکیلوزان

اسپوندیلیت آنکیلوزان معمولاً به تدریج و به عنوان کمردرد شروع می‌شود. معمولاً مفاصل محل اتصال ستون فقرات به لگن است که به مفاصل ساکروایلیاک معروف می‌باشد. اسپوندیلیت آنکیلوزان در مردان جوان خصوصاً از سن نوجوانی تا 30 سالگی بیشتر دیده می‌شود.

علائم:

• درد تدریجی در کمر و باسن
• کمردردی که بدتر می‌شود و در ستون فقرات موثر است
• درد بین تیغه‌های شانه و گردن احساس می‌شود
• درد و سفتی در پشت، به ویژه در هنگام استراحت و هنگام برخاستن
• درد و سفتی که بعد از فعالیت بهتر می‌شود
• درد در وسط کمر و سپس در قسمت فوقانی پشت و گردن (بعد از 5 تا10 سال)

اگر شرایط بدتر شده، ممکن است ستون فقرات تان سفت و خم شدن برای فعالیت‌های روزمره ممکن است سخت شود.

تشخیص:

پزشک معاینه فیزیکی می‌کند و از فرد بیمار در مورد سابقه پزشکی سوال می‌کند. ممکن است با مشاهده مفاصل ساکروایلیاک، از پشت خود پرتوی ایکسی بگیرید. آزمایش خون برای پروتئینی به نام HLA-B27 ممکن است در تأیید تشخیص کمک کند.

سندرم شوگرن

سندرم شوگرن باعث خشک شدن قسمت‌هایی از بدن می‌شود مانند چشم یا دهان. بعضی از افراد RA و لوپوس نیز دارند، اما دیگران فقط این بیماری را ممکن است تجربه کنند. علت آن ناشناخته است، اما زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به آن قسمت‌های بدن حمله کند. این در زنان بیشتر از مردان می‌باشد.

علائم:

• خشکی چشم (غدد چشمان به اندازه کافی اشک تولید نمی‌کنند)
• سوزش چشم
• خشکی دهان (غدد موجود در دهان بزاق کافی ندارند)
• پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا برفک
• غده‌های متورم در دو طرف صورت
• درد و سفتی مفصل (به ندرت)
• بیماری‌های اندام‌های داخلی (به ندرت)

تشخیص:

پزشک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و در مورد سابقه پزشکی تان سوال می‌کند. ممکن است تست‌های دیگری نیز دریافت کنید. برای تأیید تشخیص، پزشک ممکن است نمونه برداری کند و از لب داخلی تان بافت بگیرد تا در آزمایشگاه آن را بررسی کند.

آرتروز پسوریازیس

نوعی آرتریت خودایمنی که گاهی اوقات با علائم پوستی پسوریازیس مرتبط است که در 5 نوع وجود دارد:

• متقارن بر مفاصل دو طرف بدن تأثیر می‌گذارد. شایع ترین می‌باشد و شبیه RA است.
• نامتقارن بر مفاصل مشابه دو طرف تأثیر نمی‌گذارد. ممکن است نسبت به سایر اشکال ملایم باشد.
• دیستال همراه با ناخن‌ها، انتهای انگشتان و انگشتان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• اسپوندیلیت ستون فقرات و گردن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• آرتریت موتیلان به مفاصل کوچک انتهای انگشتان و انگشتان پا حمله می‌کند. ممکن است شدیدترین نوع باشد.

علائم:

این عارضه اشکال دیگر یا آرتروز را تقلید می‌کنند:

• مفاصل متورم دردناک
• سفتی، از دست دادن یا دامنه حرکت
• انگشتان دست و پا متورم است، آن‌ها اغلب انگشتان سوسیسی نامیده می‌شوند
• درد تاندون یا رباط
• راش
• تغییرات ناخن و انگشتان پا
• خستگی
• چشم ملتهب
• شراره‌ها، دوره‌های فعالیت و علائم بیماری بالا

بیشتر افراد ممکن است علائم پوستی داشته باشند و قبل از اینکه علائم مفصلی پیدا کنند، این گاهی اوقات ابتدا روی مفاصل تأثیر می‌گذارد. برخی از افراد هرگز علائم پوستی ندارند.

تشخیص:

تشخیص این بیماری سخت است. می‌تواند شبیه RA ، نقرس و حتی آرتروز باشد. ژن‌ها در این بیماری نقش مهمی دارند، بنابراین پزشک در مورد سابقه پزشکی شما و بستگان تان سوال می‌کند. آن‌ها به مفاصل تان نگاه می‌کنند که آیا تورم و التهاب دارند یا خیر و ممکن است مایعات را از یکی خارج کنند تا مطمئن شوند نقرس یا آرتریت عفونی دلیل مشکلات تان نیست. آن‌ها همچنین پوست را از نظر علائم پسوریازیس بررسی می‌کنند.

آزمایشات تصویربرداری می‌توانند نشان دهند که آیا آسیب مفصلی دارید یا نه. آزمایش خون برای آرتروز پسوریازیس که به دنبال علائم التهاب است شامل موارد زیر می‌باشد:

• پروتئین واکنشی C
• سرعت رسوب گلبول قرمز
• فاکتور روماتوئید، افراد مبتلا به آرتریت پسوریازیس تقریباً همیشه آزمایش منفی دارند

نقرس

به تجمع کریستال‌های اسید اوریک در یک مفصل نقرس گفت می شود که بیشتر اوقات، در انگشت شست یا قسمت دیگر پا تجمع می‌کنند.

علائم:

تقریباً همیشه سریع بروز می‌کنند. متوجه آن‌ها خواهید شد:

• درد شدید مفصلی که احتمالاً در انگشت شست پا وجود دارد، اما ممکن است در مچ پا، زانو، آرنج، مچ دست یا انگشتان نیز باشد.
• ناراحتی: حتی پس از برطرف شدن درد شدید، مفصل شما همچنان آسیب خواهد دید.
• التهاب و قرمزی: مفصل قرم ، متورم و لطیف خواهد شد.
• مشکل در حرکت: مفصل سفت خواهد شد.

تشخیص:

نقرس می‌تواند مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر به نظر برسد. پزشک از شما می‌پرسد:

• درد ناگهانی مفصل، اغلب شب‌ها
• یک یا دو مفصل آسیب دیده است
• زمان‌های بدون درد بین حملات

تست‌های آزمایشگاهی برای نقرس شامل موارد زیر هستند:

• آنالیز مایع سینوویال: برای بررسی وجود کریستال‌های اسید اوریک در مفصل شما.
• اسید اوریک: بدنبال مقادیر بالای خون است.
• پانل متابولیک اساسی: میزان عملکرد کلیه‌ها را بررسی می‌کند.
• شمارش کامل خون (CBC) : به دنبال گلبول‌های سفید خون برای رد سایر شرایط است.
• آزمایشاتی برای التهاب مانند فاکتور روماتوئید و آنتی بادی‌های ضد هسته ای.

اسکلرودرمی

به معنای پوست سخت است و دارای دو شرط زیر می‌باشد:

اسکلرودرمی موضعی متداول ترین نوع در کودکان است. حدود 90 درصد کودکان بین سنین 2 تا 14 سال تشخیص داده می‌شوند. تقریباً به همان تعداد، بزرگسال نیز به این نوع اسکلرودرمی مبتلا شده و بیماری آن‌ها به طور معمول در چهل سالگی تشخیص داده می‌شوند. این نوع می‌تواند پوست و همه چیز زیر آن، از جمله چربی، بافت همبند، عضله و استخوان را سخت کند. اسکلروز سیستمیک می‌تواند بسیاری از اعضای بدن را تحت تأثیر قرار دهد، از پوست و رگ‌های خونی گرفته تا اندام‌ها، عضلات و مفاصل.

علائم:

• توده‌های کلسیم زیر پوست
• مشکل گوارشی
• خشکی دهان، چشم، پوست یا واژن
• مشکلات قلبی، کلیوی یا ریوی
• مفاصل سفت، متورم، گرم یا حساس
• عضلات ضعیف
• پوست ضخیم انگشتان
• پدیده رینود، جریان کم خون در انگشتان دست و پا که ممکن است باعث کبود شدن آن‌ها شود.
• تلانژکتازی، رگ‌های خونی کوچک گشاد شده ای که می‌توانید از طریق پوست آن‌ها را مشاهده کنید

تشخیص:

پزشک در مورد سابقه پزشکی و علائم فعلی شما سوال می‌کند. آن‌ها احتمالاً آزمایش خون را برای یافتن آنتی بادی (پروتئین) مرتبط با اسکلرودرمی انجام می‌دهند. این شامل:

• آنتی بادی ضد هسته ای (ANA)
• آنتی بادی سانترومر (ACA) ، الگوی سانترومر
• آنتی بادی Scl-70

 آرتروز عفونی

آرتروز عفونی ناشی از عفونت در مفصل است.

علائم:

به سرعت شروع می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

• تورم و درد مفصل شدید
• معمولاً فقط یک مفصل مبتلا می‌شود
• به احتمال زیاد در زانوی شما رخ می‌دهد، اما همچنین می‌تواند بر روی باسن، مچ پا و مچ دست نیز تأثیر بگذارد

تشخیص:

پزشک یک معاینه کامل بدنی انجام می‌دهد و در مورد سابقه پزشکی تان سوال می‌کند. آن‌ها ممکن است نمونه ای از مایع را از مفصل بردارند تا بفهمند چه چیزی باعث عفونت شده است. آن‌ها همچنین ممکن است از طریق اشعه ایکس مفصل را بررسی کنند یا آزمایشات تصویربرداری دیگری مانند MRI یا سونوگرافی را انجام دهند تا ببینند آیا مفصل آسیب دیده است یا خیر.

آرتریت روماتوئید جوانان

بیماری آرتریت روماتوئید جوانان چیست؟ شایع ترین شکل آرتروز در کودکان. سیستم ایمنی کودک به اشتباه به بافت‌های خود حمله کرده و باعث التهاب در مفاصل و سایر اندام‌ها و سیستم‌ها می‌شود.

علائم:

• درد مفصل
• مفاصل متورم
• تب
• راش

تشخیص:

پزشک در مورد سابقه سلامتی کودک سوال می‌کند تا بفهمد چه مدت از علائم وی گذشته است. سپس مفاصل کودک را از نظر تورم، قرمزی و دامنه حرکت بررسی خواهد کرد. آن‌ها احتمالاً آزمایش خون را انجام می‌دهند که به دنبال آن علائم مختلف التهاب را نشان می‌دهد. این شامل:

• پپتید ضد چرخه سیترولین (ضد CCP)
• آنتی بادی ضد هسته‌ای (ANA)
• شمارش کامل خون
• میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR)
• HLA-B27
• فاکتور روماتوئید (RF)

بیماری پلی میالژیا روماتیکا

پلی میالژیا روماتیکا یک بیماری التهابی که بیشتر افراد مسن را درگیر می‌کند.

علائم:

آن‌ها می‌توانند به آرامی یا ناگهانی بروز کنند:

• سفتی که در صبح و بعد از نشستن یا دراز کشیدن بدتر است
• تب
• اشتهای ضعیف
• کاهش وزن

درد و سفتی حداقل در دو قسمت از بدن رخ می‌دهد:

• باسن
• گردن
• ران
• بازوها و شانه‌ها

تشخیص:

تشخیص آن کار آسانی نیست. پزشک در مورد سابقه پزشکی سوال می‌کند و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. سپس آن‌ها آزمایش خون را انجام می‌دهند تا علائم مختلف التهاب را جستجو کنند. هدف این است که سایر بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید را کنار بگذاریم. آزمایشات عبارتند از:

• پپتید ضد چرخه سیترولین (ضد CCP)
• آنتی بادی ضد هسته‌ای (ANA)
• شمارش کامل خون
• پروتئین واکنشی C
• میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR)
• فاکتور روماتوئید (RF)

آرتریت واکنشی

آرتروز ناشی از عفونت در قسمت دیگری از بدن مانند روده‌ها، دستگاه تناسلی یا دستگاه ادراری است.

علائم:

در ابتدا معمولاً خفیف هستند. ممکن است چند هفته متوجه آن‌ها نشوید. آن‌ها می‌توانند هفته‌ها یا ماه‌ها بیایند و بروند. مجاری ادراری غالباً اولین جایی است که تحت تأثیر قرار می‌گیرد، اگرچه زنان ممکن است در اینجا علائمی را مشاهده کنند یا نکنند. آن‌ها عبارتند از:

• درد هنگام کندن پوست
• نیاز به راه رفتن بیشتر

چشم‌ها مکان بعدی هستند که علائم ظاهر می‌شوند:

• سرخی
• درد
• تحریک
• تاری دید

اتصالات اغلب آخرین ناحیه آسیب دیده هستند:

• زانو، مچ پا، پا یا مچ دردناک، متورم است
• تاندون‌های متورم (التهاب تاندون)
• تورم در محل اتصال تاندون‌ها به استخوان‌ها (انتزیت)
• درد در کمر یا باسن
• التهاب در ستون فقرات (اسپوندیلیت) یا نقطه اتصال لگن و ستون فقرات (ساکرولیلیت)

تشخیص:

پزشک در مورد سابقه پزشکی و علائم فعلیتان صحبت خواهد کرد. آن‌ها به دنبال علائم التهاب مفصل می‌گردند و دامنه حرکتی را آزمایش می‌کنند. آن‌ها به چشم، پوست و ناحیه لگن و دستگاه تناسلی شما نگاه می‌کنند. آن‌ها برای بررسی تورم، آسیب مفصل و سایر علائم آرتروز واکنشی، از اشعه ایکس مفاصل، لگن و ستون فقرات استفاده خواهند کرد. آن‌ها همچنین می‌توانند یک سواب از مجرای ادرار (اگر مرد هستید) یا دهانه رحم (در صورت زن بودن) به نشانه‌های بیماری کمک می‌کند.

یک نمونه مایعات از مفصل می‌تواند سایر موارد را رد نماید. بنابراین آزمایشات آزمایشگاهی بر روی پوست و مدفوع نیز امکان پذیر هستند. آزمایش خون می‌تواند علائم التهاب را نشان دهد، از جمله موارد زیر:

• سرعت رسوب گلبول قرمز
• پروتئین واکنشی C
• شمارش کامل خون
• HLA-B27

درمان بیماری‌های روماتولوژی

اکثر اختلالات روماتولوژیک با استفاده داروهای زیر قابل درمان هستند:

• داروهای مسکن
• NSAIDs (داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی)
• استروئیدها (در موارد جدی)
• DMARDs (داروهای ضد روماتیسمی تعدیل کننده بیماری)
• آنتی بادی‌های مونوکلونال مانند اینفلیکسیماب و آدالیموماب
• مهارکننده TNF etanercept و متوترکسات

عامل بیولوژیکی rituximab (درمان با سلول‌های B) در حال حاضر دارای مجوز برای استفاده در روماتیسم مقاوم در برابر بیماری است. فیزیوتراپی در درمان بسیاری از اختلالات روماتولوژیک حیاتی است. کاردرمانی (OT) می‌تواند به بیماران در یافتن راه‌های جایگزین کمک‌کننده باشد.

بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید اغلب نیاز به یک رویکرد طولانی مدت، هماهنگ و چند رشته‌ای در جهت مدیریت تک تک بیماران دارند. درمان اغلب با توجه به نیازهای فردی هر بیمار طراحی می‌شود که به پاسخ و تحمل داروها نیز بستگی دارد.

کلام آخر

روماتولوژیست‌ها آرتریت، بیماری‌های خود ایمنی، اختلالات درد مفاصل و پوکی استخوان را درمان می‌کنند. بیش از 200 نوع از این بیماری‌ها از جمله آرتریت روماتوئید، آرتروز، نقرس، لوپوس، کمردرد، پوکی استخوان و تاندونیت وجود دارند. برخی از این بیماری‌ها بسیار جدی هستند که تشخیص و درمان آنها دشوار است و برخی دیگر با درمان‌های سرپایی بهبود پیدا می‌کنند. در هر صورت، پیدا کردن یک پزشک باتجربه مهمترین مرحله در درمان اختلالات روماتولوژی است.

1400/05/21