رژیم غذایی برای بیماران سارکوئیدوز
برخی از بیماریها با یک رژیم غذایی سالم تا حدودی بهبود پیدا میکنند. یکی از این بیماریها «سارکوئیدوز» نام دارد. سارکوئیدوز با گرانولوم که لکههای ملتهبی از بافت قرمز و متورم است، مشخص میشود. این لکهها معمولا روی ریهها و پوست تاثیر میگذارند. همچنین میتواند در سایر اندامها ایجاد شود.
این بیماری نادر است و افراد کمی را مبتلا میکند. علائم این عارضه اغلب سرفه خشک، خستگی، تنگی نفس، درد قفسه سینه، برجستگیهای حساس قرمز روی پوست، ، تاری دید، چشمان اشک آلود قرمز، مفاصل دردناک و متورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی هستند. هنگامی که بیماری در ریهها ایجاد میشود، سارکوئیدوز ریوی نامیده خواهد شد. در موارد معدودی، افراد ممکن است علائم خود را به تدریج مشاهده کنند.
موارد شدید به عنوان سارکوئیدوز مزمن شناخته میشود. علاوه بر این، از آنجایی که بیماران سارکوئیدوز التهاب بیشتری دارند، ممکن است در معرض خطر سایر بیماریهای التهابی مانند فشار خون بالا یا بیماری ریوی نیز باشند. اما رعایت یک رژیم غذایی میتواند علائم و اثرات بیماری را کاهش دهد. در این بررسی به طور کامل در مورد رژیم غذایی برای بیماران سارکوئیدوز صحبت میکنیم.
علل بیماری سارکوئیدوز
علت دقیق این عارضه به دلیل عدم انجام تحقیقات سارکوئیدوز هنوز ناشناخته است. با این حال، حدس زده میشود که گرانولومها زمانی تشکیل میشوند که سیستم ایمنی بدن در واکنش به مواد خارجی مانند باکتریها، ویروسها، گرد و غبار یا مواد شیمیایی بیش از حد فعال شود.
حتی گفته شده است که میتواند ناشی از واکنش غیر طبیعی به پروتئینهای بدن فرد باشد. گرانولومها میتوانند به اندامها و بافتهای بدن حمله کنند. اگرچه شواهد ملموسی در مورد علت دقیق گرانولوم وجود ندارد اما هنوز برخی از الگوها هستند که نشان میدهند جمعیتی از مردم بیشتر در معرض خطر ابتلا به سارکوئیدوز هستند. این بیماری ممکن است در افراد زیر بیشتر رخ دهد:
- افراد بین 20 تا 40 سال
- زنان
- افرادی با اصل و نسب اسکاندیناویایی، ایرلندی، پورتوریکویی یا آفریقایی
- ژنتیک و ارث
در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما معمولاً میتوان علائم را با داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها کنترل کرد. گاهی اوقات اصلاً نیازی به درمان نیست. حتی بیماری میتواند خود به خود از بین برود. با این حال، ممکن است که سارکوئیدوز سالها طول بکشد و به اندامهای شما آسیب برساند. بیماری ریوی اولین علت مرگ و میر برای مبتلایان به سارکوئیدوز است. برای جلوگیری از بدتر شدن علائم، ما به شدت توصیه میکنیم که یک رژیم غذایی متعادل سالم و مکملها را در برنامه درمانی خود پیاده کنید.
رژیم غذایی برای درمان سارکوئیدوز
سارکوئیدوز یک بیماری التهابی است. بنابراین بهترین راه برای درمان آن، هدف قرار دادن التهاب است. میتوانید این کار را با خوردن غذاهای مناسب انجام دهید. اگرچه تحقیقات زیادی در مورد سارکوئیدوز انجام نشدهاند اما شرایط التهابی دیگری نیز وجود دارند که مورد مطالعه قرار گرفتهاند. نتایج نشان میدهند که الگوهای خاصی از غذا خوردن میتوانند به کاهش سطوح التهابی کمک کنند.
این مورد برای کاهش پروتئین C-reactive موجود در خون است که نشانگر التهاب میباشد. چندین رژیم ضد التهابی این الگوهای غذایی را در خود جای دادهاند. به طور کلی، این رژیم غذایی شامل غذاهای کامل اعم از میوهها، سبزیجات، گیاهان، ادویه جات و آجیل است. هر یک از رژیمهای غذایی زیر میتوانند به کاهش علائم سارکوئیدوز و همچنین کمک به کاهش وزن کمک کنند:
رژیمهای غذایی مبتنی بر آشپزی
رژیمهای غذایی مبتنی بر آشپزی به شرح زیر هستند:
رژیم مدیترانهای
این رژیم بر اساس غذاهای سنتی کشورهای حاشیه دریای مدیترانه است و یکی از بهترین رژیمهای غذایی برای پیشگیری از بیماریهای قلبی محسوب میشود. به ویژه در سبزیجات، میوهها، غلات کامل، لوبیا، آجیل، دانهها و روغن زیتون بسیار زیاد است. ماهی، مرغ و تخم مرغ در حد اعتدال مصرف میشود و گوشت قرمز فقط گاهی مصرف خواهد شد. ماست یونانی کم چرب یا ساده انتخاب خوبی در بخش لبنیات است و فقط مقدار کمی چربی دارد.
از گیاهان و ادویهها برای افزایش طعم استفاده میشود تا از نمک استفاده نشود. اما نکته اصلی این رژیم، مصرف بیشتر میوه و سبزیجات است. به طور معمول هدف این است که روزانه 7 تا 10 وعده میوه و سبزیجات مصرف کنید. برای اینکه آن را واقعاً مدیترانهای نمایید، همزمان با نوشیدن یک لیوان نوشیدنی، وعدههای غذایی خود را با دوستان و خانواده به اشتراک بگذارید.
رژیم نوردیک
این رژیم برای اهداف کاهش وزن و کاهش فشار خون عالی است. رژیم نوردیک بر غذاهای دانمارک، فنلاند، ایسلند، نروژ و سوئد متمرکز است. مواد اصلی این رژیم شامل غلات سبوس دار مانند چاودار، جو و همچنین انواع توتها و سایر میوهها هستند.
سبزیجات ممکن است شامل کلم، سیب زمینی و هویج، در کنار ماهیهای چربی مانند شاه ماهی، سالمون و ماهی خال مخالی و حبوبات مانند لوبیا و نخود باشد. روغن کلزا که به روغن کانولا نیز معروف است استفاده میشود. این روغن دارای مقدار زیادی چربی تک غیراشباع سالم است و همچنین حاوی اسید آلفا لینولنیک (ALA)، یک امگا 3 میباشد.
رژیمهای غذایی مبتنی بر دستورالعمل
رژیمهای غذایی مبتنی بر دستورالعمل به شرح زیر هستند:
رژیم غذایی DASH
این رژیم به ویژه برای کاهش فشار خون با کاهش سدیم و خوردن غذاهای غنی از پتاسیم، کلسیم و منیزیم مفید است. دو نسخه از این رژیم وجود دارند، یک نسخه استاندارد و یک نسخه کم سدیم. در رژیم غذایی استاندارد DASH، شما میتوانید تا 2300 میلی گرم سدیم در روز مصرف کنید.
با نسخه کم سدیم، حد مجاز 1500 میلی گرم سدیم در روز است. این را با رژیم معمولی آمریکایی مقایسه کنید که میتواند 3400 میلی گرم سدیم در روز داشته باشد. رژیم غذایی DASH شامل غلات کامل، سبزیجات، میوهها و لبنیات کم چرب است. ماهی، طیور، حبوبات، آجیل و دانهها در حد اعتدال هستند که به چند بار در هفته محدود میشوند. گوشت قرمز، شیرینیها و چربیها در مقادیر کم مجاز هستند.
رژیم غذایی ذهن
این رژیم به طور خاص برای جلوگیری از زوال عقل و از دست دادن عملکرد مغز مرتبط با افزایش سن طراحی شده است. بنابراین، غذاهایی که برای رژیم MIND انتخاب میشوند، آنهایی هستند که گفته میشود عملکرد سالم مغز را ارتقا میدهند. برخی از آنها سبزیجات، به ویژه انواع برگ سبز، انواع توتها، آجیل، روغن زیتون، غلات کامل، ماهی، لوبیا، مرغ و غیره هستند.
قوانین کلی رژیم غذایی برای بیماران سارکوئیدوز
همه این رژیمهای غذایی در بالا دارای عناصر مشترک خاصی هستند. ما آنها را در برخی از قوانین کلی برای پیروی جمع آوری کردهایم. در اینجا چند دستورالعمل کلی در مورد غذاها وجود دارند که باید هنگام ایجاد رژیم غذایی برای درمان سارکوئیدوز از آنها استفاده کنید:
آنتی اکسیدانها
غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان میتوانند از سلولهای شما در برابر رادیکالهای آزاد محافظت کنند و در نتیجه التهاب بیش از حد را کاهش دهند. برخی از آنها عبارتند از:
- سیر
- پیازها
- اسفناج
- جلبک دریایی
- روغن زیتون اضافی
- زنجبیل
- چغندر
- بلوبری
- کلم بروکلی
- بذر کتان
- چای سبز
غنی از منیزیم
نشان داده شده است که رژیم غذایی کم منیزیم میتواند منجر به التهاب مزمن شود. کسانی که سطح منیزیم پایینی دارند، سطح بالایی از CRP، یک نشانگر التهابی دارند. آنها همچنین سطح قند خون، تری گلیسیرید و انسولین بالاتری خواهند داشت. افزودن منیزیم به رژیم غذایی میتواند CRP و در نتیجه التهاب را کاهش دهد. منیزیم را میتوان در موارد زیر یافت:
- ماهی چرب
- شکلات تلخ
- جو
- سبوس
- ذرت
- چاودار
- جو دوسر
- سویا
- برنج قهوه ای
استفاده از روغنهای سالم
همه روغنها از اسیدهای چرب تک غیراشباع، چند غیراشباع و اشباع شده تشکیل شدهاند. نسبت اینکه چه مقدار از هر یک از این سه مورد، سالم بودن یا نبودن روغن را تعیین میکند. روغنهای سالم آنهایی هستند که میزان چربی اشباع کمتری دارند. بنابراین روغنهای دارای چربیهای غیراشباع، مونو و پلی برای سلامت کلی شما بهترین هستند. چربیهای تک غیر اشباع و چند غیر اشباع میتوانند به کاهش کلسترول شما کمک کنند، بنابراین از بیماری قلبی جلوگیری مینمایند. برای سارکوئیدوز، ما بیشتر استفاده از موارد زیر را توصیه میکنیم:
- روغن زیتون
- روغن دانه انگور
- روغن گردو
- روغن آووکادو
- روغن کانولا
گوشت بدون چربی
ماهی بهترین انتخاب برای مبارزه با التهاب است، زیرا مقدار زیادی امگا 3 دارد. برخی از بهترین ماهیهای چرب ماهی آزاد، ماهی تن،هالیبوت یا ساردین هستند و سعی کنید هفته ای دو بار یکی از آنها را در بشقاب خود قرار دهید. گوشتهای بدون چربی اضافی که میتوانید به میزان متعادل به رژیم غذایی خود اضافه کنید عبارتند از: مرغ، بوقلمون، گوشت گاو با علف، بره یا گاومیش کوهان دار. همچنین به یاد داشته باشید که در مورد گوشت اندازه سهم خود را کوچک نگه دارید.
چربیهای سالم
علاوه بر ماهی و روغنهای پخت و پز، میتوانید چربیهای سالم را در انواع غذاهای دیگر پیدا کنید. بسیاری از آنها دارای امگا 3 و منیزیم هستند که برای مبارزه با التهاب ضروری میباشند. ما قویاً رژیم غذایی حاوی آجیل و دانهها را توصیه میکنیم. برخی از چربیهای سالمی که توصیه میکنیم، عبارتند از:
- آووکادو
- گردو
- گردوی آمریکایی
- سویا
- بذر کتان
پروبیوتیکها
سعی کنید غذاهای حاوی میکروارگانیسمهای طبیعی را با کشت زنده و فعال باکتریهای خوب استفاده کنید. این باکتریها روده ما را پر میکنند و با باکتریهای بد مبارزه مینمایند. مطالعاتی وجود دارند که نشان میدهند این نوع باکتری میتواند به کاهش سطح التهاب کلی ما کمک کند. برخی از غذاهای رایج که حاوی پروبیوتیکهای طبیعی هستند، عبارتند از:
- ماست
- کفیر
- کومبوجا
- کلم ترش
- ترشی
- میسو
- تمپه
- کیمچی
- نان خمیر مایه
پری بیوتیکها
علاوه بر مصرف غذاهایی که دارای باکتریهای خوب هستند، خوردن غذاهایی که رشد باکتریهای خوب را تحریک میکنند نیز بسیار مهم است. این بیشتر شامل سبزیجات پر از فیبر است. چند نمونه از پری بیوتیکها عبارتند از:
- کنگر اورشلیم
- پیازها
- سیر
- تره فرنگی
- مارچوبه
- موز
- جو دوسر
- جو
- سیب
- کاکائو
کربوهیدراتهای خوب
به جای کربوهیدراتهای خالی تصفیه شده، غذاهای حاوی کربوهیدراتهای قوی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این کربوهیدراتهای قدرتمند شامل مقادیر زیادی فیبر، پروتئین و آنتی اکسیدانها هستند. میتوانید کربوهیدراتهای خوب را در سبزیجات، میوهها، مغزها، دانهها و غلات کامل پیدا کنید. چند نمونه از کربوهیدراتهای خوب عبارتند از:
- توت فرنگی
- بادامها
- بادام زمینی
- دانههای چیا
- جو دوسر
- کوینو
- برنج قهوه ای
- عدس
- لوبیا
- نخود فرنگی
بهترین برنامه غذایی برای بیماران سارکوئیدوز
با رعایت این دستورالعملهای رژیم غذایی، ما بهترین برنامه غذایی برای سارکوئیدوز را محاسبه کردهایم. یک روز معمولی در این طرح به شرح زیر است:
- صبح زود: چای سبز
- صبحانه: یک تکه نان تست سبوسدار با کره بادام زمینی و موز تازه و ماست یونانی زغال اخته
- نیمه صبح: یک سیب
- عصرانه: هوموس، کراکر بذر کتان، سبزیجات خام
- شام: 85 گرم سالمون با مارچوبه
چند نکته دیگر برای همراهی با برنامه غذایی شما این است که مطمئن شوید آب کافی مینوشید و ورزش میکنید. نوشیدن روزانه 6 تا 8 لیوان آب تصفیه شده مهم است، زیرا هیدراتاسیون سموم را دفع میکند و در نتیجه التهاب را کاهش میدهد. همچنین توصیه میکنیم حداقل 30 دقیقه در روز به مدت 5 روز در هفته ورزش کنید. ورزش مهم است زیرا میتواند سیستم ایمنی را تحریک کند که یک پاسخ ضد التهابی از سلولها ایجاد مینماید. با این حال، قبل از ادامه کار، قبل از اجرای یک روال ورزشی جدید، ابتدا از پزشک خود مجوز بگیرید.
گیاهان
گیاهان ممکن است به تقویت سیستمهای بدن کمک کنند. اگرچه هیچ گیاهی وجود ندارد که به طور خاص سارکوئیدوز را درمان کند اما گفته میشود که گیاهان زیر به التهاب کمک میکنند:
زردچوبه
دوز توصیه شده 300 میلی گرم، 3 بار در روز است. این میتواند به کاهش التهاب کمک کند. حتما با پزشک خود مشورت کنید، زیرا زردچوبه در صورت ترکیب با داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت میتواند احتمال کبودی یا خونریزی را افزایش دهد. این شامل داروهایی مانند آسپرین، ناپروکسن، کلوپیدوگرل و غیره است.
پنجه گربه
دوز توصیه شده 20 میلی گرم، 3 بار در روز. این میتواند به کاهش التهاب کمک کند. افراد مبتلا به سرطان خون، آرتریت روماتوئید، لوپوس و چند بیماری خودایمنی دیگر نباید از این گیاه استفاده کنند. پنجه گربه همچنین ممکن است در هنگام تداخل با برخی داروها عوارض جانبی داشته باشد، بنابراین قبل از مصرف حتماً تأیید پزشک خود را دریافت کنید.
مکمل
استفاده از مکملها، یکی دیگر از راههای تاثیرگذاری بر التهاب است. اطمینان حاصل کنید که استفاده از این مکملها با توصیههای پزشکی پزشک شما مطابقت دارد. در اینجا برخی از مکملهای ضد التهابی که بسیار توصیه میشوند آورده شدهاند:
مولتی ویتامین
شامل ویتامینهای A، C، E و B کمپلکس و همچنین مواد معدنی مانند منیزیم، کلسیم، روی و سلنیوم است.
اسیدهای چرب امگا 3
اگر ماهی دوست ندارید، مصرف مکمل روغن ماهی ممکن است راه بهتری برای دریافت امگا 3 شما باشد. توصیه میکنیم 1 تا 2 کپسول یا 1 تا 3 قاشق غذاخوری روغن را 1 تا 3 بار در روز مصرف کنید. ابتدا با پزشک خود مشورت کنید زیرا روغن ماهی میتواند خطر خونریزی را افزایش دهد، به خصوص اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف کنید.
مکمل پروبیوتیک
یکی از مکملهای حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، رایجترین پروبیوتیک مورد استفاده را انتخاب کنید. ما روزانه 5 تا 10 میلیارد CFU (واحد تشکیل کلونی) را توصیه میکنیم. اینها باکتریهای خوب هستند که به تنظیم رودهها کمک میکنند و یک محیط غیر دوستانه برای باکتریهای بد ایجاد مینمایند.
آنها به حفظ تعادل سالم باکتریها و پیشگیری از بیماری کمک میکنند. اگر از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده میکنید یا سیستم ایمنی سرکوب شده ای دارید، با ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود صحبت کنید. حتماً پروبیوتیکهای خود را در یخچال نگهداری نمایید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
بروملین
این ترکیبی از آنزیمهایی است که از آناناس منشأ میگیرد و اغلب با زردچوبه ترکیب میشود. مصرف 500 میلی گرم در روز را توصیه میکنیم. قبل از مصرف با پزشک خود صحبت کنید زیرا ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد، به خصوص زمانی که با برخی داروها ترکیب شود.
غذاهایی که بیماران سارکوئیدوز باید از آنها اجتناب کنید
از آنجایی که غذاهایی وجود دارند که به سارکوئیدوز کمک میکنند، غذاهایی نیز وجود دارند که آن را بدتر مینمایند. در اینجا برخی از محدودیتهای غذایی وجود دارد که توصیه میکنیم این وضعیت را به حداقل برسانید. برخی غذاها باعث افزایش سریع قند خون میشوند که به آن افزایش قند خون میگویند. ی از آنها عبارتند از:
- نوشیدنیهای قندی مانند نوشابه، آب میوه و نوشیدنیهای ورزشی
- غذاهای فرآوری شده و محصولات پخته شده مانند کلوچه و کیک
- غلات تصفیه شده مانند برنج سفید، نان، پاستا
- غلات صبحانه با شکر اضافه شده
- شربت عسل و افرا
- نوشیدنیهای قهوه با طعم و شکر اضافه شده
- سیب زمینی سرخ کرده
- حلقههای پیاز
- دونات
- میوه خشک (اغلب حاوی شکر اضافه شده است)
کافئین و الکل هر دو میتوانند باعث کم آبی بدن شوند که برعکس چیزی است که ما هنگام کاهش التهاب میخواهیم. توصیه میکنیم فقط یک فنجان قهوه در روز بنوشید. مقادیر زیاد الکل میتواند باعث التهاب روده شود، بنابراین باید فقط در مقادیر کم مانند یک لیوان در روز مصرف شود. در مورد تنباکو، اخیراً کشف شده است که نیکوتین میتواند نوتروفیلها را فعال کند، نوعی گلبول سفید که میتواند مولکولهایی را آزاد نماید که میتواند التهاب را افزایش دهد.
گوشت قرمز و همچنین گوشت فرآوری شده سرشار از چربیهای اشباع شده هستند که منجر به التهاب میشوند. گوشت قرمز شامل گوشت گاو، خوک، گوسفند و بز میشود. گوشتهای فرآوری شده شامل بیکن،هات داگ، فلفل دلمه ای، سوسیس، سالامی، گوشت قرمز و برخی از گوشتهای اغذیه فروشی میباشند.
حمایت از مبتلایان به سارکوئیدوز
زندگی با سارکوئیدوز آسان نیست! ممکن است در مورد سلامت آینده خود مضطرب و نامطمئن باشید. علائم شما حتی ممکن است با فعالیتهای روزانه تان تداخل داشته باشند. ما میخواهیم بدانید که لازم نیست به تنهایی از آن عبور کنید. علاوه بر اجرای برخی از این تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی که به آنها اشاره کردیم، میتوانید به گروههای پشتیبانی بپیوندید تا به مدیریت سارکوئیدوز خود کمک کنید. شما خود را در میان افرادی خواهید یافت که تجربیات و احساسات مشابهی را به اشتراک میگذارند و همچنین میتوانند دانش جدیدی از وضعیت خود به شما ارائه دهند.
منبع: