سرطان روده بزرگ – سرطان کولون
سرطان روده بزرگ سومین نوع رایج سرطان است. این عارضه مردمان بسیاری را از اقصی نقاط جهان مبتلا می‌کند و شرایط سختی برای درمان دارد. اگر بیمار به موقع بتواند سرطان روده بزرگ را تشخیص دهید، می‌تواند به درمان امیدوارتر باشد. به هر روی، برای شناخت بیشتر این عارضه با وبلاگ دکتر اولیس مرادخان همراه باشید.
سرطان روده بزرگ چیست؟
روده بزرگ آخرین قسمت دستگاه گوارش است. روده بزرگ که شش فوت اول روده را تشکیل داده و راست روده که شش اینچ آخر را تشکیل می‌دهد و به مقعد ختم می‌شود. سرطان‌های روده بزرگ و راست روده اغلب به عنوان سرطان روده بزرگ دسته بندی می‌شوند. سرطان‌های روده بزرگ زمانی اتفاق میفتند که سلول‌های روده بزرگ یا راست روده به طور غیرقابل کنترلی تقسیم شوند.
اکثر سرطان‌های روده بزرگ به صورت پولیپ شروع می‌شوند که رشد بیش از حد کوچکی از بافت مخاط روده بزرگ است. بیشتر پولیپ‌ها خوش خیم (غیر سرطانی) هستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است از کنترل خارج شده و سرطانی شوند. به طور خاص، بیشتر موارد سرطان روده بزرگ آدنوکارسینوم است.
آدنوکارسینوما به سرطان‌هایی گفته می‌شود که از سلول‌های غده مخاط تولید کننده روده شروع می‌شوند. این سلول‌های غده را می‌توان درون پولیپ‌ها یافت. در حالی که انواع دیگری از سرطان‌های روده بزرگ نیز وجود دارند، آن‌ها نادر هستند و به گونه دیگری درمان می‌شوند.
بیشتر پولیپ‌های سرطانی در صورت بروز، علائم کمی تولید می‌کنند، بنابراین انجام معاینه منظم برای سرطان روده بزرگ ضروری است. غربالگری‌های سرطان روده بزرگ به پزشک این امکان را می‌دهد که پولیپ‌های تبلیغاتی را قبل از تبدیل شدن به سرطان پیدا کند.
انواع سرطان روده بزرگ
اکثر سرطان‌های روده بزرگ آدنوکارسینومایی هستند که به صورت آدنوم شروع می‌شوند، نوعی پولیپ که ممکن است به سرطان تبدیل شود.
علائم و نشانه‌های سرطان روده بزرگ
سرطان روده بزرگ معمولاً در پولیپ‌های کوچک (رشد بیش از حد بافت) در روده بزرگ یا راست روده شروع می‌شود. این پولیپ‌ها ممکن است هیچ علائمی ایجاد نکنند، خصوصاً در مراحل اولیه. با پیشرفت بیماری، علائم بیشتری ممکن است ظاهر شوند.
علائم سرطان روده بزرگ ممکن هستند شامل موارد زیر باشند:
- اسهال یا یبوست که برطرف نمی‌شود.
- تغییر در عادات طبیعی روده مانند اندازه، شکل و دفعات
- احساس ناراحتی یا اصرار برای اجابت مزاج در صورت عدم نیاز
- درد شکم یا گرفتگی در ناحیه پایین معده
- نفخ یا احساس آن
- تغییر در اشتها
- خونریزی از رکتوم
- خون در مدفوع یا توالت پس از اجابت مزاج
- خستگی مفرط
- کاهش وزن بدون رژیم گرفتن
در مراحل بعدی سرطان روده بزرگ، پولیپ ممکن است به سایر قسمت‌های بدن متاستاز (گسترش) دهد. این می‌تواند بسته به جایی که سرطان گسترش یافته است، علائم دیگری ایجاد کند.
این علائم معمولاً به این معنی نیستند که شما سرطان روده بزرگ دارید. اما، هر زمان که متوجه تغییرات غیرقابل توضیحی شدید و آن‌ها بیش از دو هفته ادامه داشتند، تصور نکنید که از بین می‌روند و بنابراین باید به دکتر خود مراجعه کنید.
عوامل خطر سرطان روده بزرگ
هر چیزی که احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد، یک عامل خطر است. عوامل خطر سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر هستند:
- سن: سرطان روده بزرگ بیشتر در افراد 65 تا 74 ساله تشخیص داده می‌شود. سن متوسط در زمان تشخیص 67 سال است.
- نژاد: آفریقایی آمریکایی‌ها بیشترین میزان سرطان روده بزرگ را در میان تمام گروه‌های نژادی دارند.
- سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ، سرطان رکتوم یا پولیپ
- بیماری التهابی روده (بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو مزمن)
- سابقه قبلی سرطان روده بزرگ یا پولیپ
- سندرم‌های سرطانی ارثی: برخی جهش‌های ژنتیکی می‌توانند به ارث برسند و خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش دهند. سندرم‌های ارثی از جمله سرطان روده بزرگ غیرپلی پوزیتی ارثی ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دهد.
برای بیمارانی که نگران سندرم‌های خانوادگی ارثی هستند که باعث سرطان روده بزرگ می‌شوند، ما برای درک خطر آزمایش و مشاوره ژنتیکی پیشرفته ای ارائه می‌دهیم.
عوامل سبک زندگی که خطر سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند، عبارتند از:
- چاقی
- عدم ورزش
- رژیم غذایی: اگر گوشت قرمز، گوشت فرآوری شده یا گوشت پخته شده در حرارت بسیار زیاد بخورید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای سرطان روده بزرگ باشید
- شیوه زندگی کم تحرک
- سیگار کشیدن
- نوشیدن بیش از حد الکل
پیشگیری بیماری سرطان روده بزرگ
گزینه‌های سبک زندگی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهند، عبارتند از:
- آزمایشات غربالگری منظم
- ماندن در وزن سالم
- ورزش منظم
- داشتن یک رژیم غذایی سالم همراه با مقدار زیادی میوه و سبزیجات
- پرهیز از استعمال سیگار
- نوشیدن الکل فقط در حد اعتدال
تشخیص سرطان روده بزرگ
سرطان روده بزرگ در طی یک غربالگری معمول قابل شناسایی است. در موارد دیگر، پزشکان پس از بحث در مورد علائم با بیمار، آزمایشات اضافی را سفارش می‌دهند. آزمایشات زیر ممکن هستند برای تشخیص سرطان روده بزرگ یا کشف شیوع آن استفاده شوند. همچنین ممکن است از آزمایشاتی استفاده شده تا مشخص شوند که آیا بافت‌ها یا اندام‌های اطراف در اثر درمان آسیب دیده اند یا خیر.
آزمایشات غربالگری
اگر فردی با ریسک متوسط هستید، توصیه می‌شود از 50 سالگی شروع به غربالگری منظم برای سرطان روده بزرگ کنید. چندین نوع آزمایش غربالگری سرطان روده بزرگ غیر تهاجمی وجود دارند که می‌توانند در خانه انجام شوند. این آزمایشات تشخیص قطعی برای سرطان روده بزرگ ارائه نمی‌دهند، اما می‌توانند نشان دهند که باید از آزمایشات دقیق و دقیق دیگری نیز استفاده شوند.
انواع مختلفی از آزمایشات غربالگری در خانه وجود دارند:
- آزمایش DNA مدفوع: این آزمایش در منزل تغییرات DNA در سلول‌های نمونه مدفوع را مشخص می‌کند.
- آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع: این آزمایش در خانه پروتئین‌های خون را در مدفوع شناسایی می‌کند.
- آزمایش خون پنهان در مدفوع: این آزمایش در خانه، خون را در مدفوع مشخص می‌کند.
- آزمایشات غربالگری تهاجمی دیگر برای سرطان روده بزرگ، آزمایش‌های آندوسکوپی هستند. این روش‌ها معمولاً تحت نوعی آرام بخشی انجام می‌شوند تا احساس ناراحتی نکنید. آزمایشات آندوسکوپی به پزشک اجازه می‌دهند تا داخل روده بزرگ را به وضوح ببیند.
آزمایشات آندوسکوپیک ممکن هستند شامل موارد زیر باشند:
- کولونوسکوپی: یک دوربین کوچک روی لوله پلاستیکی انعطاف پذیر (کولونوسکوپ) به داخل راست روده وارد می‌شود و از طریق روده بزرگ پیش می‌رود. این به دکتر نمایی از کل روده بزرگ ارائه می‌دهد. از بافت یا پولیپ می‌توان نمونه برداری کرد (نمونه برداری) و زیر میکروسکوپ بررسی نمود تا مشخص شود سلول‌های تومور وجود دارند یا خیر.
- سیگموئیدوسکوپی: مشابه کولونوسکوپی است، اما معاینه کوتاه تر از راست روده و روده پایین می‌باشد.
تست‌های تشخیصی
اگر علائمی از سرطان روده بزرگ یا نتیجه آزمایش غربالگری غیرطبیعی دارید، پزشک ممکن است آزمایشات اضافی را برای تشخیص قاطع تر سرطان و درک پیشرفت آن توصیه کند. این آزمایشات ممکن هستند شامل موارد زیر باشند:
- آزمایش خون: از هیچ آزمایش خونی نمی‌توان برای تشخیص قطعی سرطان روده بزرگ استفاده کرد، اما آن‌ها می‌توانند اطلاعات بیشتری در مورد سلامتی مانند عملکرد کلیه و کبد در اختیار پزشک قرار دهند. علاوه بر این، خون می‌تواند برای آنتی ژن کارسینوآمبریونیک (CEA) آزمایش شود. CEA یک پروتئین یا تومور مارکر است که توسط برخی تومورهای سرطانی ساخته می‌شود. همچنین می‌توان از این آزمایش برای کشف اینکه آیا تومور در حال رشد می‌باشد، آیا به درمان پاسخ می‌دهد یا پس از درمان دوباره بازگشته است، استفاده کرد
- آزمایشات تصویربرداری: آزمایشات تصویربرداری می‌توانند به فرد کمک کنند تا اطلاعات دقیقی در مورد اندازه یا محل سرطان روده بزرگ و ارزیابی اینکه سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته است، ارائه دهید.
آزمایشات تصویربرداری رایج عبارتند از:
- CT یا CAT (توموگرافی محوری محاسباتی) اسکن
- اسکن MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) شامل MRI اختصاصی سرطان رکتوم
- اسکن PET / CT (توموگرافی انتشار پوزیترون)
درمان سرطان روده بزرگ
درمان سرطان روده بزرگ ممکن است شامل یک یا چند روش درمانی زیر باشد:
عمل جراحی
جراحی رایج ترین درمان سرطان روده بزرگ است، به خصوص اگر گسترش نیافته باشد. همانطور که برای بسیاری از سرطان‌ها، جراحی سرطان روده بزرگ با موفقیت بیشتری انجام می‌شود که توسط یک جراح با تجربه زیادی در این روش صورت می‌گیرد.
نوع جراحی به مرحله و محل تومور بستگی دارد و شامل موارد زیر است:
- پولیپکتومی: کولونوسکوپ که یک لوله طولانی است و در انتها دوربین دارد، به داخل راست روده وارد شده و به پولیپ هدایت می‌شود. ابزارهای ریز یا حلقه، سیم پولیپ را از بین می‌برند. پولیپکتومی برای مرحله 0 و موارد موضعی سرطان روده بزرگ ایده آل است.
- برداشتن آندوسکوپی مخاط (EMR) یا تشریح زیر مخاط آندوسکوپی (ESD): اگر یک پولیپ خیلی بزرگ باشد و با استفاده از پولیپکتومی سنتی برداشته نشود، ممکن است EMR یا ESD انجام شود. پزشک برای انجام جراحی دقیق از داخل روده بزرگ از ابزار کوچکی که از طریق کولونوسکوپ وارد شده استفاده خواهد کرد. پولیپ و برخی از بافت‌های اطراف برداشته خواهند شد. با استفاده از این نوع روش آندوسکوپی پیشرفته، گاهی اوقات می‌توان از جراحی بزرگ جلوگیری کرد.
- کولکتومی: در کولکتومی، بخشی از روده بزرگ مبتلا به سرطان، همراه با برخی از بافت‌های سالم اطراف و همه گره‌های لنفاوی مرتبط، برداشته می‌شود. غدد لنفاوی تحت میکروسکوپ بررسی می‌شوند تا مشخص شود آیا سرطان به آن‌ها سرایت کرده است یا خیر. سپس جراح قسمت‌های باقیمانده روده بزرگ را به عقب وصل می‌کند. به این جراحی همی کولکتومی یا کولکتومی جزئی نیز گفته می‌شود. به طور کلی می‌توان آن را با رویکردی حداقل تهاجمی انجام داد.
- پروکتکتومی: هنگامی که سرطان در راست روده واقع شود، جراح بخشی از راست روده را به همراه بافت اطراف آن که شامل غدد لنفاوی است، برمی‌دارد. معمولاً می‌توان روده بزرگ را پایین آورده و به راست روده باقیمانده یا مستقیماً به مقعد متصل کرد. به این عمل جراحی حفظ اسفنکتر گفته می‌شود و به بیمار این امکان را می‌دهد تا کنترل کامل حرکات روده خود را حفظ کند.
- نمایش لگن: گاهی اوقات سرطان‌های مقعد می‌توانند به ساختارهای اطراف لگن تبدیل شوند. اگر این اتفاق افتاده باشد، بسیار مهم است که جراحی تومور و هر ساختار دیگری که به طور کلی درگیر تومور است را به طور کامل از بین ببرد. عمل لگن یک عمل کاملاً تخصصی است که شامل از بین بردن هر ساختار مبتلا به سرطان، مانند راست روده، بخشی از روده بزرگ، اندام‌های تولید مثل یا مثانه است. پس از برداشته شدن این ساختارها، تیم جراحی، عمل ترمیمی را انجام می‌دهند. نمایش لگن یک روش تغییر دهنده زندگی است که نیاز به مراقبت‌های پزشکی متخصص دارد.
- جراحی رباتیک یا لاپاراسکوپی با حداقل تهاجم: با جراحی کم تهاجمی، برش‌های کوچکی در شکم ایجاد می‌شوند تا یک دوربین کوچک و ابزار جراحی به شکم وارد شود. سپس جراح برای انجام جراحی از تصویربرداری با کیفیت بالا از جمله 3 بعدی استفاده می‌کند.
شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروهای قدرتمندی برای از بین بردن یا کنترل رشد سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این یک درمان سیستمی است، به این معنی که در سراسر بدن برای از بین بردن سلول‌های سرطانی حرکت می‌کند. داروهای شیمی درمانی از راه دهان (قرص) یا از راه وریدی (تزریق داخل ورید) تجویز می‌شوند.
پرتو درمانی
پرتودرمانی از پرتوهای فوتونی متمرکز و پر انرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این‌ها شامل:
- پرتودرمانی سه بعدی
- رادیوتراپی با مدولاسیون شدت (IMRT)
- پروتون درمانی
- براکی تراپی
- پرتودرمانی حین عمل IORT
ایمونوتراپی
در مراحل ابتدایی ایمونوتراپی، از داروهایی استفاده می‌شود که برای تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلوله ای سرطانی طراحی شده اند. اخیراً، تحقیقات پیشرفته ای صورت گرفته اند و با کشف چندین پروتئین در سطح سلول‌های T که به عنوان ترمز یا ایست بازرسی عمل می‌کنند، از حمله آن‌ها به سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند.
بسیار بسیار مطالب مفید و نکات مهمی بیان کردید ممنون از زحمات شما
خواهش می کنم. موفق باشید
سلام بی زحمت تو مطالب خود اشاره کنید که چند درصد بیمارهای سلطان روده خوب میشن یا منجر به فوتی میشه