لوپوس پوستی چیست؟ علائم، تشخیص و درمان آن
تقریباً دوسوم افراد مبتلا به لوپوس دچار نوعی بیماری پوستی می‌شوند که به آن لوپوس اریتماتوز جلدی (Cutaneous Lupus Erythematosus) می‌گویند. لوپوس پوستی می‌تواند باعث ایجاد بثورات یا زخم (ضایعات) شود. بیشتر بثورات در نواحی در معرض آفتاب مانند صورت، گوش‌ها، گردن، بازوها و پاها ظاهر می‌شوند.
40 تا 70 درصد افراد مبتلا به لوپوس متوجه می‌شوند که بیماری آن‌ها با قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش (UV) نور خورشید یا نور مصنوعی بدتر می‌شود. درمان این بیماری توسط متخصص روماتولوژی انجام می‌شود. برای شناخت بیشتر این عارضه با مقاله دیگری از وبلاگ دکتر الویس مرادخان همراه باشید.
لوپوس اریتماتوز جلدی یا لوپوس پوستی چیست؟
لوپوس سیستمیک نوعی بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی، به اندام‌های داخلی بدن حمله می‌کند. در لوپوس پوستی، سیستم ایمنی بدن به پوست حمله خواهد کرد. حدود 65 درصد از افراد مبتلا به لوپوس سیستمیک به لوپوس پوستی مبتلا می‌شوند. زنان بسیار بیشتر در معرض ابتلا به لوپوس هستند.
حدود 90 درصد از افراد مبتلا به لوپوس را زنان بین 15 تا 44 سال تشکیل می‌دهند. بااین‌حال، افراد در هر جنسیت و سنی می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. لوپوس در کودکان معمولاً در حدود 12 سالگی ایجاد می‌شود.
اگر یکی از بستگان شما مبتلا به لوپوس یا اختلال خود ایمنی دیگری باشد، خطر ابتلا به لوپوس در شما بیشتر است. زنان رنگین‌پوست حدود دو تا سه برابر بیشتر در معرض ابتلا به لوپوس پوستی هستند. این عارضه در میان زنان سیاه‌پوست، اسپانیایی‌تبار یا آسیایی‌تبار نیز بسیار شایع است.
انواع لوپوس پوستی
سه نوع لوپوس جلدی وجود دارند که هرکدام علائم مشابهی ازجمله بثورات قرمز و پوسته‌پوسته را دارند؛ اما از نظر ماهیت ساختاری با یکدیگر متفاوت هستند.
سه نوع لوپوس جلدی عبارت‌اند از:
1- لوپوس پوستی دیسکوئید
در این نوع لوپوس جلدی، ضایعات پوستی گرد (دیسکی شکل)، ضخیم، پوسته‌پوسته و قرمز هستند. ممکن است بیمار علائمی ازجمله درد، خارش و سوزش را تجربه کند و در برخی موارد نیز ممکن است علائمی نداشته باشد. اغلب علائم روی صورت، گوش‌ها یا پوست سر ظاهر می‌شوند.
بااین‌حال، بیمار می‌تواند علائم را در سایر قسمت‌های بدن خود نیز مشاهده کند. این وضعیت گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد اسکار و تغییر رنگ روی پوست شود (پوست می‌تواند تیره‌تر یا روشن‌تر شود).
اگر این عارضه روی پوست سر ایجاد شود، ممکن است ریزش مو دائمی رخ دهد. ضایعات دیسکوئیدی که سال‌ها روی پوست قرار داشتند، به‌طور بالقوه می‌توانند به سرطان پوست تبدیل شوند. این ضایعات باید به‌دقت بررسی شوند و هرگونه تغییر باید توسط بیمار به پزشک روماتولوژی گزارش شود.
2- لوپوس پوستی نیمه حاد جلدی
هنگامی‌که بیمار لوپوس پوستی نیمه حاد دارد، حاشیه‌های قرمزرنگ در اطراف لبه‌های این ضایعات ایجاد می‌شوند. این بثورات می‌توانند مانند یک حلقه با یک دایره قرمز تیره در لبه بیرونی حلقه به نظر برسند. این ضایعات می‌توانند در اثر واکنش به برخی از داروها ایجاد شوند.
بثورات اغلب روی گردن، سینه، قسمت بالایی کمر، شانه‌ها و بازوها ظاهر خواهند شد. ضایعات معمولاً در مناطقی که زیر نور خورشید بوده‌اند، رشد می‌کنند و معمولاً درد، خارش یا زخم ندارند و فقط پوست در برخی نواحی تغییر رنگ می‌دهد.
3- لوپوس پوستی حاد جلدی
این بثورات قرمز اغلب در امتداد گونه‌ها و بینی و معمولاً پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می‌شوند. متخصصان این ضایعات را «راش مالاریا» یا «راش پروانه‌ای» گذاری می‌کنند. بثورات مالاریا مانند آفتاب‌سوختگی به نظر می‌رسد و همچنین می‌تواند در سایر قسمت‌های بدن ازجمله بازوها و پاها ایجاد شود.
این بثورات معمولاً جای زخم ندارند اما ممکن است تغییر رنگ پوست در برخی نواحی بدن رخ دهد. افرادی که دچار این نوع بثورات می‌شوند، ممکن است علائم لوپوس را در سایر نواحی بدن خود نیز مشاهده کنند.
علائم لوپوس پوستی
نشانه‌های لوپوس پوستی می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و ممکن است مواقعی ظاهر شده یا به‌یک‌باره ناپدید شوند. علائم ممکن است در زمان‌های خاصی در طول زندگی بیمار شعله‌ور شوند. استرس جسمی و عاطفی، بیماری، آسیب و برخی داروها می‌توانند باعث تشدید لوپوس شوند.
علائم لوپوس پوستی در بین انواع بیماری‌ها مشابه هستند اما بثورات پوستی معمولاً در هر نوع به مقدار کمی متفاوت به نظر می‌رسند. بثورات ممکن است دردناک بوده و خارش داشته باشند. ضایعات ممکن است پس از چند روز یا چند هفته بهتر شوند و به کلی از بین بروند یا دائمی باشند.
علائم لوپوس پوستی عبارت‌اند از:
- نواحی قرمز و پوسته پوست: این نواحی می‌توانند گرد و شبیه به یک سکه باشند. حلقه‌ها یا حاشیه‌های قرمز تیره ممکن است این لکه‌های پوستی را مشخص کنند. این حلقه‌ها می‌توانند در هرجایی از بدن شما ظاهر شوند اما بیشتر در مناطقی که در معرض نور خورشید قرار گرفته‌اند، ایجاد می‌شوند.
- راش‌هایی که در سراسر گونه‌ها و روی پل بینی گسترش می‌یابند (بثورات پروانه‌ای حدود 50 درصد از افراد مبتلا به لوپوس دچار این نوع بثورات می‌شوند).
علت لوپوس پوستی
لوپوس پوستی مسری نیست (شما نمی‌توانید آن را از شخص دیگری بگیرید یا به فرد دیگری انتقال دهید). متخصصان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث لوپوس می‌شود. آن‌ها معتقدند که این بیماری از ترکیبی از ژن‌ها، هورمون‌ها و عوامل محیطی ناشی می‌شود. دانشمندان بیش از 50 ژن را یافته‌اند که نشان می‌دهند این عارضه به‌صورت ژنتیکی منتقل می‌شود.
احتمال ابتلای زنان به لوپوس بسیار بیشتر است، بنابراین متخصصان فکر می‌کنند که هورمون زنانه استروژن در ایجاد بیماری و زمان ظاهر شدن علائم نقش دارد. علائم ممکن است در حوالی چرخه قاعدگی یک زن یا در دوران بارداری زمانی که سطح استروژن بالاتر است، تشدید شوند.
اگر به لوپوس پوستی مبتلا هستید، زمانی که سلول‌های ایمنی بدن شما باعث التهاب در پوستتان می‌شوند، بثورات پوستی دیده خواهند شد. علائم لوپوس پوستی می‌توانند به دنبال قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش (UV) شعله‌ور شوند. این پرتوها هم در نور خورشید و هم در نورهای فلورسنت وجود دارند. ضایعات پوستی لوپوس به نور بسیار حساس هستند. برخی از داروها (ازجمله داروهای بدون نسخه برای ریفلاکس اسید) نیز می‌توانند باعث تشدید لوپوس پوست شوند.
تشخیص لوپوس پوستی
اگر می‌دانید که به لوپوس مبتلا هستید، پزشک شما می‌تواند با بررسی پوست و ارزیابی بثورات، لوپوس پوستی را تشخیص دهد. پزشک ممکن است نمونه‌ای از پوست (بیوپسی پوست) را بگیرد و آن را برای تست به آزمایشگاه بفرستد.
علائم لوپوس می‌توانند شبیه علائم سایر بیماری‌ها باشند. هیچ آزمایش اختصاصی برای لوپوس وجود ندارد. تشخیص ممکن است به چندین آزمایش در طول چندین ماه نیاز داشته باشد. این آزمایش‌ها ممکن است شامل آزمایش خون، آزمایش ادرار و بیوپسی پوست یا کلیه باشند.
درمان لوپوس پوستی
پزشک به افراد کمک می‌کنند تا لوپوس پوستی را با تغییر در سبک زندگی و داروها مدیریت کنند. پزشک ممکن است توصیه‌های زیر را ارائه دهد:
دوری از نور خورشید و نور فلورسنت
ضایعات پوستی لوپوس به‌شدت به نور طبیعی و مصنوعی حساس هستند، پس بیمار باید کمتر در باربر نور خورشید و نور لامپ قرار گیرد. در طول روز که نور خورشید در شدیدترین میزان تابش خود است، بیمار باید در داخل خانه بماند و زمانی که مجبور است از خانه بیرون آید، باید از کلاه لبه پهن، لباس‌های محافظ در برابر آفتاب و کرم ضد آفتاب استفاده کند.
انجام تزریقات
ممکن است پزشک شما از یک سوزن برای تزریق مستقیم یک داروی کورتیکواستروئید به بثورات استفاده کند. تزریق آستروئید باعث کاهش التهاب می‌شود. ممکن است هرچند هفته یک‌بار به این تزریق‌ها نیاز باشد.
داروهای خوراکی
پزشکان سال‌هاست از دارویی به نام هیدروکسی کلروکین برای درمان لوپوس سیستمیک استفاده کرده‌اند. این دارو پاسخ سیستم ایمنی بدن را کنترل می‌کند. همچنین، بیمار ممکن است به داروهای دیگری مانند متوترکسات نیاز داشته باشد. این داروها سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند.
داروهای موضعی
کرم‌ها، لوسیون‌ها و پمادها می‌توانند التهاب روی پوست را کاهش دهند. ممکن است لازم باشد این داروهای موضوعی را یک یا دو بار در روز روی پوست خود بمالید. انواع داروهای موضعی شامل کرم‌های کورتیکواستروئیدی و پماد تاکرولیموس است.
نکته: ازآنجایی‌که باید از نور خورشید دوری کنید، ممکن است سطح ویتامین D شما کمتر از حد طبیعی باشد. پزشک شما ممکن است مکمل‌های ویتامین D را برایتان تجویز کند.
پیشگیری از لوپوس پوستی
پیشگیری از لوپوس جلدی ممکن نیست! اما می‌توان با دوری از نور خورشید و محدود کردن قرار گرفتن در معرض نور فلورسنت در محیط داخلی، از تشدید بثورات جلوگیری کرد. برای کاهش خطر ابتلا به بثورات پوستی لوپوس باید کارهای زیر را انجام دهید:
- از قرار گرفتن در خارج از منزل زیر نور خورشید در زمانی که شدیدترین زمان تابش نور است (بین ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر)، خودداری کنید.
- از پوست خود با ضد آفتاب مناسب محافظت کنید که دارای محافظت در برابر UVB و UVA است. همچنین، لباسی را انتخاب کنید که پوشش کامل داشته باشد.
- کلاهی با لبه پهن روی سر خود بگذارید.
برخی از داروها می‌توانند شما را حتی به نور حساس‌تر کنند. در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید تا بتوانید از محافظت در برابر آفتاب مطمئن شوید.
کلام آخر
اگر بثورات پوستی دارید که طی یک یا دو روز از بین نمی‌رود، با روماتولوژیست تماس بگیرید. تشخیص زودهنگام و درمان بیماری پوستی لوپوس می‌تواند پیش‌آگهی شما را بهبود ببخشد. لوپوس جلدی می‌تواند باعث ایجاد بثورات تحریک‌کننده و ناخوشایندی شود. این بثورات بدون درمان می‌توانند آسیب‌های طولانی‌مدتی مانند ریزش موی دائمی، جای زخم و تغییر رنگ پوست ایجاد کنند.
برخی از انواع لوپوس پوستی می‌توانند به سرطان پوست تبدیل شوند. پس ضروری است که به‌طور منظم به پزشک مراجعه کرده و دستورالعمل‌های او را به‌دقت دنبال کنید. با پوشیدن کلاه، لباس محافظ و ضد آفتاب از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و نور خودداری کنید. اتخاذ این تغییرات در سبک زندگی، ممکن است آسان نباشد اما می‌تواند به جلوگیری از شعله‌ور شدن لوپوس پوستی کمک زیادی کند.
