ورزش برای بیماران درماتومیوزیت
ورزش و فیزیوتراپی بخش مهمی از برنامه‌های استاندارد درمان درماتومیوزیت هستند. نشان داده شده است که ورزش بدنی حتی در بیماران مبتلا به درماتومیوزیت باعث کاهش التهاب، کاهش خستگی، افزایش استقامت و عضله سازی می‌شود. درواقع، ورزش در حال حاضر تنها توصیه درمانی برای بیماران مبتلا به این عارضه است. ارتباط قوی بین ظرفیت هوازی و سلامت عمومی، هم در افراد سالم و هم در افراد مبتلا به درماتومیوزیت وجود دارد.
فعالیت بدنی و ورزش منظم می‌تواند کیفیت زندگی فرد را بهبود ببخشد و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن جدی مانند دیابت نوع دوم، پوکی استخوان، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش دهد. همه اینها از عوارض بیماری‌های درماتومیوزیت یا درمان آنها هستند، بنابراین ورزش اهمیت دو چندانی دارد. در این بررسی به اهمیت ورزش برای بیماران درماتومیوزیت و انجام تمرین‌های مختلف برای مبتلایان اشاره می‌کنیم.
درماتومیوزیت چیست؟
درماتومیوزیت یک اصطلاح عمومی برای توصیف التهاب ماهیچه‌ها است. انواع مختلفی از درماتومیوزیت وجود دارند که شامل درماتومیوزیت (DM)، پلیدرماتومیوزیت (PM)، درماتومیوزیت درون بدن (IBM) و اشکال جوانی درماتومیوزیت هستند. همه اینها میوپاتی التهابی در نظر گرفته می‌شوند که در آن تورم و از دست دادن عضله وجود دارند. بروز درماتومیوزیت 5.5 مورد در هر میلیون نفر تخمین زده شده است.
اشکال مختلف درماتومیوزیت می‌توانند اثرات متفاوتی داشته باشند. اما موارد زیر اثرات فیزیکی منفی و رایج برای این بیماران هستند:
- کاهش توده عضلانی
- کاهش قدرت عضلانی
- تعادل کاهش یافته است.
- راه رفتن را تحت تأثیر قرار داد
- کاهش کیفیت زندگی
مداخلات ورزشی تجویز شده برای بیماران مبتلا به درماتومیوزیت می‌توانند موارد زیر را بهبود ببخشند:
- توده عضلانی
- استحکام و قدرت
- تعادل
- راه رفتن
- انعطاف پذیری
- کیفیت زندگی
تاثیر درماتومیوزیت بر عضلات
یکی از دلایلی که بیماران مبتلا به درماتومیوزیت احساس خستگی می‌کنند، این است که عضلات آنها در اثر این بیماری ضعیف شده است. وقتی یک عضله یا گروه ماهیچه ضعیف می‌شود، سایر ماهیچه‌ها برای جبران آن باید سخت‌تر کار کنند که این باعث خستگی بیشتر فرد می‌شود. زمانی که عضلات دردناک و خسته هستند، اجتناب از حرکت طبیعی است.
گاهی اوقات افراد حتی می‌ترسند که ورزش باعث آسیب یا افزایش پیشرفت روند بیماریشان شود. اما اجتناب از حرکت فقط درد و ضعف را بدتر می‌کند. ماهیچه‌هایی که به طور منظم تحت ورزش قرار نمی‌گیرند، ضعیف‌تر خواهند شد و حتی می‌توانند آتروفی (فلج اعصاب حرکتی عضله به طور ناگهانی) شوند. عضلات در عرض 24 تا 48 ساعت پس از عدم فعالیت شروع به از دست دادن قدرت خواهند کرد.
حداکثر قدرت عضلانی در شش هفته اول از بین می‌رود. تنها راه بازیابی قدرت عضلانی استفاده از برنامه ورزشی منظم است. اگر عضلات آتروفی شوند، نمی‌توان دوباره آنها را بازسازی کرد. به همین دلیل است که ورزش بسیار مهم است. ورزش از آتروفی شدن ماهیچه‌های ضعیف جلوگیری می‌کند و به بدن کمک می‌نماید تا با تقویت عضلات اطراف، ضعف را جبران کند.
بهترین تمرین‌های ورزشی برای بیماران درماتومیوزیت
- ورزش هوازی: این ورزش با افزایش عملکرد سیستم قلبی عروقی و همچنین استقامت عضلات به بیماران درماتومیوزیت کمک می‌کند. ورزش هوزی می‌تواند ظرفیت بیماران را برای فعالیت بدنی، کار و فعالیت‌های روزمره بهبود ببخشد. ورزش هوازی ممکن است شامل پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری باشد.
- آموزش قدرت: مداخلات ورزشی خوب باعث افزایش توده عضلانی در بیماران مبتلا به درماتومیوزیت می‌شوند. برنامه‌های تمرینی قدرتی، چالش‌های تعادل و راه رفتن را نیز بهبود می‌بخشند. فعالیت‌های قدرتی (کار با وزنه) را می‌توان به صورت جداگانه با نیاز بیمار تنظیم کرد.
- آموزش تعادل: تمرین تعادلی می‌تواند تعادل را برای بیماران مبتلا به درماتومیوزیت که ممکن است با از دست دادن توده عضلانی یا درد بر تعادلشان تاثیر بگذارد، حفظ کرده و بهبود بخشد.
شروع برنامه ورزشی برای بیماران درماتومیوزیت
- اگر در حال حاضر در مرحله شعله ور شدن التهاب هستید، ورزش را شروع نکنید.
- از پزشک بخواهید که برای ایجاد یک برنامه درمانی فردی با شما همکاری کند.
- ورزش باید به گونه‌ای طراحی شود که عضلات و گروه‌های عضلانی که تحت تأثیر روند بیماری شما قرار نمی‌گیرند را تقویت کرده و در عین حال از ماهیچه‌های آسیب دیده محافظت کند.
- برنامه مناسب به این معنی است که با انجام فعالیت‌های ضروری روزانه متوجه افزایش کارایی می‌شوید و می‌توانید آن فعالیت‌ها را بدون استفاده بیش از حد از عضلات درگیر انجام دهید.
- اگر متوجه شدید که برای انجام فعالیت‌های عادی و روزمره بسیار سخت‌تر از قبل کار می‌کنید، احتمالاً ورزش باعث ایجاد استرس ناخواسته برای گروه‌های عضلانی درگیر می‌شود. باید با پزشک روماتولوژی خود مشورت کنید تا ببینید چگونه می‌توانید برنامه خود را تغییر دهید.
نکات مهم ورزشی برای بیماران درماتومیوزیت
فعالیت یا تمرینی را پیدا کنید که هم برای سطح عملکرد شما مناسب بوده و هم برای شما لذت بخش باشد. به عنوان مثال، پیاده روی، باغبانی، دوچرخه یا شنا را انجام دهید. ورزش باید در زندگی روزمره شما گنجانده شود، بنابراین این بخشی از برنامه معمول روزانه شماست.
به خصوص در ابتدا ورزش را آرام، آهسته و پیوسته شروع کنید. زیاده روی در آن می‌تواند باعث تشدید علائم شود. اگر روز بعد بیش از حد احساس خستگی یا درد می‌کنید، کار زیادی انجام داده‌اید. با بدن خود هماهنگ باشید تا بدانید محدودیت‌های شما کجاست. برای گرم کردن وقت بگذارید. این به تدریج جریان خون و ضربان قلب را افزایش می‌دهد.
همچنین مهم است که خنک شوید (خنک کردن بعد از اتمام ورزش) و به بدن اجازه دهید تا به تدریج بهبود یابد. کم کم شدت و مدت ورزش را به میزانی افزایش دهید که به نظر شما تا حدودی چالش برانگیز است اما خیلی سخت و دشوار نیست! ممکن است 6 تا 12 هفته طول بکشد تا با یک برنامه ورزشی جدید سازگار شوید.
وقتی ورزش آسان‌تر شد و بدون خستگی بیشتر احساس بهتری داشتید، می‌توانید شدت تمرین را افزایش دهید. ممکن است روزهای مرخصی داشته باشید. این اشکالی ندارد مگر اینکه دچار تشدید و شعله ور شدن بیماریتان هستید، باید روتین ورزشی خود را برای روزهای تعطیل کم کنید.
اگر در مرحله شعله وری بیماری هستید، بهتر است از ورزش اضافی خودداری کنید و فعالیت خود را به تحرک روزانه و پیاده روی ضروری محدود سازید. ورزش کردن را سرگرم کننده و به شکلی اجتماعی انجام دهید. در باشگاه به دنبال دوست باشید و تا روحیه خودتان را برای ورزش کردن افزایش دهید.
از آنجایی که ورزش می‌تواند باعث افزایش سطح CK (کراتین فسفوکیناز) شود، مطمئن شوید که پزشکتان می‌داند که شما در یک برنامه ورزشی منظم هستید. اگر درد شدید یا فشار خون بالا کنترل نشده یا ضربان قلب نامنظم دارید، ورزش را ادامه ندهید.
کلام آخر
نوع برنامه ورزشی که برای شما مناسب‌تر است، به پیشرفت بیماری و سبک زندگی فعلی شما بستگی دارد. روماتولوژیست می‌تواند به شما یک برنامه ورزشی متناسب با نیازهای شما ارائه دهد. با پزشک صحبت کنید تا بتوانید بهترین برنامه ورزشی را برای خود ترتیب دهید. بدون شک، ورزش منظم می‌تواند مشکلات شما را کاهش دهد.
