پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان چیست؟
تعریف بیماری پوکی استخوان یا استئوپروز
پوکی استخوان بیماری شایعی است که این بیماری موجب ضعیف شدن استخوان شده و خطر و احتمال شکستگی آن ها را افزایش می دهد.
کسی که مبتلا به بیماری پوکی استخوان است با یک ضربه عادی و یا با افتادن های معمولی امکان شکستگی استخوان را دارد. این بیماری غالبا استخوان لگن، مچ دست و ستون فقرات را درگیر می کند.
شیوع بیماری پوکی استخوان
بیماری پوکی استخوان در زنان و مردان به طور یکسان رخ می دهد ولی زنان را مخصوصا بعد از سن یائسگی، افراد مسن، افراد سفید پوست و افرادی که دارای زمینه ژنتیکی هستند را بیشتر تهدید می کند.
علت بیماری پوکی استخوان
استخوان نوعی بافت زنده در بدن می باشد که به صورت مدام در حال ساخت و جایگزینی است، پوکی استخوان زمانی رخ می دهد که میزان تولید استخوان های جدید با مرگ استخوان های قدیمی برابر نباشد که موجب می شود تراکم استخوان کاهش پیدا کرده و دچار پوکی استخوان شوید.
اما عواملی می تواند در ابتلای به این بیماری موثر باشند که عبارتند از:
سبک زندگی، سطح هورمونی، تغذیه، مصرف داروهای استروئیدی و سایر داروها.
انواع بیماری پوکی استخوان
نوع 1 یا پوکی استخوان بعد از یائسگی
این نوع بیشتر در میان زنان و بعد از یائسگی و وقتی که میزان استروژن بدن کاهش پیدا می کند به وجود می آید، در این نوع استخوان مواد خود را از دست می دهد.
نوع 2 یا پوکی استخوان سالخوردگی
این نوع معمولا بعد از سن 70 سالگی به وجود می آید و زنان را دو برابر بیشتر از مردان مبتلا می کند، در این نوع استخوان ترابکولار نازک شده و استخوان کورتیکال سفت می شود که در نهایت منجر به شکستگی استخوان های مهره و لگن می شود.
علائم بیماری پوکی استخوان
این بیماری در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد ولی بعد از این که بیماری پیشرفت کرد علائم زیر را نشان می دهد :
درد مفاصل، مشکل در ایستادن، مشکل در راست نشستن، شکستن استخوان با ضربه کم.
بیماری پوکی استخوان به تنهایی دردناک نیست اما شکستن استخوان در اثر این بیماری دردناک است و معمولا هم استخوان های ستون فقرات می باشد.
علت پوکی استخوان در زنان
علت این بیماری در زنان به تغییرات هورمونی زنان مخصوصا در یائسگی مربوط می شود، چرا که بعد از یائسگی سطح هورمون استروژن که برای استخوان بسیار ضروری است پایین می آید و همین مسأله باعث ابتلا به پوکی استخوان زنان می شود.
البته مواردی هم چون یائسگی زودرس، عمل رحم و برداشتن آن قبل از 45 سالگی مخصوصا زمانی که تخمدان ها هم برداشته شوند، نداشتن قاعدگی به مدت بیش از 6 ماه در پوکی استخوان زنان دخیل است.
علت پوکی استخوان در مردان
علت این بیماری در مردان ناشناخته است اما ارتباطی با هورمون مردانه تستسترون هم می تواند داشته باشد. احتمال بروز این بیماری در مردانی که سطح هورمون تستسترون پایینی دارند بیشتر است و علت پایین بودن سطح این هورمون می تواند :
مصرف بعضی از داروها
مصرف زیاد مواد الکلی
کم کاری غدد جنسی
باشد.
برخی از بیماری های هورمونی که سبب بروز پوکی استخوان می شوند:
1- پرکاری غده تیروئید
2- پرکاری غدد پاراتیروئید
3- اختلالات غدد فوق کلیوی مانند سندرم کوشینگ
4- کاهش هورمون های جنسی
5- اختلالات غده هیپوفیز
تشخیص بیماری پوکی استخوان
تشخیص این بیماری توسط پزشک متخصص از طریق معاینه بالینی بیمار، انجام عکس های رادیولوژی، انجام آزمایش های تراکم استخوان است.
درمان بیماری پوکی استخوان
درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما به وسیله راه کارهای درمانی می توان از کاهش تراکم استخوان و شکستگی استخوان جلوگیری کرد مانند:
رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی، ورزش کردن، ترک سیگار، استفاده از داروهای درمان پوکی استخوان، تزریق بعضی از داروها، اجتناب از مصرف الکل، استفاده از مکمل های حاوی کلسیم و ویتامین ها.
متخصص داخلی و فوق تخصص روماتولوژی
